Gaziantep Zeugma Müzesi
Gaziantep Zeugma Mozaik Müzesi sanat tarihçileri, arkeologlar aynı zamanda tarih ve kültür meraklılarının göz bebeği bir müzedir. Türkiye’yi ziyaret etmek için tek başına sebep oluşturabilecek bir zenginliğe sahiptir. Gerek bina büyüklüğü gerekse sergilenen mozaiklerin kapladığı alan bakımından dünyanın en büyük mozaik müzesi olarak bilinmektedir. Ayrıca mozaiklerin üstün bir sanat zevkini yansıtması, Geç Antik Dönem kiliselerine, Erken Süryani ve Hristiyan ikonografisine ait örnekleri barındırması müzeyi daha da çekici hale getirmektedir.
Gaziantep’in Nizip ilçesindeki Zeugma Antik Kenti’nden çıkarılan ve Zeugma mozaiklerinin simgesi haline gelen ‘Çingene Kızı’ mozaiğinin bulunma hikayesi de kendisi kadar etkileyici.
Zeugma Antik Kenti’ndeki bir villanın yemek odasının tabanındaki birçok bölümü tahrip edilmiş mozaiğin parçası olan ve üzerine düşen sütunun kaldırılmasıyla bulunan mozaik, günümüzde sadece Zeugma’nın değil Gaziantep’in de tanıtımına katkı sağlıyor.
Geçmişte Zeugma Antik Kenti kazılarında başkanlık yapan Gaziantep Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Rifat Ergeç yaptığı açıklamada, Nizip’te Zeugma Antik Kenti’nin bir bölümünün sular altında kaldığı baraj yapım çalışmaları sırasında kamulaştırma yapıldığını, arazisi kamulaştırılan birçok vatandaşın Antep fıstığı ağaçlarını iyi yandığı için kestiğini söyledi.
Çingene Kızı mozaiği tarihçesi
Çingene Kızı mozaiği, Nizip’te Fırat Nehri kıyısında bulunan Zeugma Antik Kenti’nde 1998 yılındaki kazı çalışmaları esnasında çıkarıldı. Fakat birçok kayıp parçası vardı. Çünkü yaklaşık 300 metrekarelik bir alan üzerine işlenmişti.
Çingene Kızı ismi verilmesinin sebebi ise, eseri yapan kişinin, eserdeki insan suretinin saçlarını örgülü ve renkli kurdelelerle resmetmiş olması. Kimilerine göre Büyük İskender, kimilerine göre ise Yer Tanrısı Gaia’dan esinlenilerek oluşturulmuş.
Bölgede kaçakçılar tarafından yapılan kazılarda gözden kaçırılan Çingene Kızı mozaiği aslında tek parça değil. Büyükçe bir odanın zeminini tamamen kaplayan bir eserin küçük bir parçası. Mozaiğin geri kalan parçaları ise kaçakçılar tarafından yıllar önce ABD’ye götürülerek satıldı. Ohio Üniversitesi’nde bulunduğu bilinen kayıp parçaların 4 yıllık yoğun çalışmalar sonucunda Türkiye’ye ait olduğu kanıtlanarak ait olduğu yere, Zeugma’ya dönmesi kararı alındı.
Özellikleri
- MS. 2. yüzyıla ait.
- Eser sahibi belli değil fakat sanatçının bir deha olduğu konusunda yetkililer hemfikir.
- Çingene Kızı mozaiğinin sadece Çingene Kızı suretini içeren kısmı sanıldığından daha küçük. Yaklaşık 70-80 cm genişliğinde.
- Bakışlarındaki hüzün ve yapımında kullanılan teknikler nedeniyle Zeugma’nın Mona Lisa’sı olarak anılıyor.
Gaziantep Zeugma Müzesi içeriği, 29 Ocak 2019 tarihinde Biantep.Com sitesinin Keşfet bölümüne eklenmiştir.