Ormanlar artık yarasalarla korunacak

Muğla’nın Köyceğiz ilçesindeki sığla ve kızılçam ormanlarında böcekle mücadele amacıyla ağaçlara yarasa evleri yerleştirildi.

Ormanlardaki böcek tuzaklarında yarasaların da öldüğünün gözlemlenmesi üzerine Çankırı Karatekin ile Muğla Sıtkı Koçman üniversiteleri, Orman Genel Müdürlüğü, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü ve Natura Derneği iş birliğinde Dr. Okan Ürker başkanlığında proje başlatıldı.

Projede pilot bölge olan Köyceğiz’de sığla ormanına 18, kızılçam ormanına da 16 yarasa evi konuldu.

Proje kapsamında Köyceğiz’in yanı sıra Ankara Kızılcahamam Soğuksu Milli Parkı ve Yozgat Çamlık Milli Parkı ormanına yarasaların tüneyebileceği yaklaşık 200 yarasa evi yerleştirildi.

Projeyle, zararlı böceklerle kimyasal mücadeleye alternatif olarak biyolojik mücadele yönteminin kullanılacağı belirtildi.

Yuvalara yerleşen yarasaların türü ve ne çeşit böceklerle beslendiği ise yuvaların altına konulan fotokapan, ultrasonik cihaz ve yarasa dışkılarından tespit edilecek.

Türkiye’de ilk kez yarasa ve orman ilişkisi üzerine başlatılan projeyle yarasaların orman alanlarındaki zararlı böcek popülasyonunu dengelemesi hedefleniyor.

Çankırı Karatekin Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Zooloji Anabilim Dalı Dr. Öğr. Üyesi Tarkan Yorulmaz, yaptığı açıklamada Türkiye’de 39 kayıtlı yarasa türünden sadece bir türünün meyvelerle beslendiğini, kalanların böcek yediğini söyledi.

Dünyada yaklaşık 5 bin 300 memeli hayvan bulunduğunu, 2 bin 200 türle ilk sırada kemirgenlerin yer aldığını, ikinci sırada ise bin 300 türle yarasaların geldiğini bildiren Yorulmaz, “Yarasalar ekolojik hizmetleri bakımından dünyada böcek popülasyonunun dengelenmesinden en önemli türlerden biridir. Bütün gece boyunca böcekler üzerinden beslenirler.” dedi.

Yorulmaz, yarasaların en önemli beslenme alanlarının böcek popülasyonun çok bulunduğu yerler olduğunu belirtti.

Yarasaların ağırlıklı olarak mağaralarda, terk edilmiş mekanlarda, kayaların arasında yaşayabildiğini ifade eden Yorulmaz, “Bunların yanı sıra yarasalar için az bilinen ama önemli bir tüneme noktası da ağaçlardır. Ağaç kovuklarında ve kabukların alt kısımlarında da yarasalar tüner. Ormanlar yarasalar için kıymetli böcek alanları olduğu için buralarda tünemeyi tercih ederler. Orman içerisinde de beslenirler.” değerlendirmesini yaptı.

Yorulmaz, proje kapsamında ormanlara yerleştirdikleri yarasa yuvalarına yerleşmelerin başladığını dile getirdi.

“Bilimsel anlamda Türkiye’de ilk bir proje”

Yerleştirdikleri yuvalara giren türleri ve türlerin beslendiği böcek çeşitlerini de tespit edeceklerini de aktaran Yorulmaz, şunları kaydetti:

“Ormanlarda, zararlı böcekler için kurulan tuzaklarda yarasaların da öldüğünü gözlemledik. Çalışmayla tuzağa alternatif olacak şekilde ormanlara yerleştirilen yarasa yuvalarıyla zararlı böceklerle biyolojik mücadeleyi hedefliyoruz. Yarasaların beslenme davranışını anlama noktasında da çok önemli veriler elde edeceğiz. Hangi ormanda hangi yarasa türleri yaşıyor? Bilimsel anlamda Türkiye’de ilk kez yapılan bir proje. Akdeniz’den Karadeniz’e kadar farklı türlerdeki ormanlık alanlara yerleştirilen yarasa yuvalarına, yarasalar tarafından nasıl tercih edileceğine bakacağız. Hem zararı böceklerle biyolojik mücadele olacak hem de yarasaların orman ekosisteminde davranışlarının anlaşılmasında önemli çıktılar elde edilecek.”

MSKÜ Fethiye Meslek Yüksekokulu Çevre Koruma Teknolojileri Bölümü Öğretim Görevlisi Dr. Yasin İlemin ise üniversitenin bilimsel araştırmalar birimi tarafından desteklenen projeyle ilk kez sığla ormanlarındaki memeli hayvan çeşitliliğinin çalışılacağını söyledi.

“Yuvalara ne zaman giriş çıkış yaptıklarını tespit ediyoruz”

Projenin orman zararlılarıyla mücadele için yürütüldüğünü kaydeden İlemin şöyle konuştu:

“Köyceğiz’de 34 farklı noktaya yarasa yuvası yerleştirdik. Şimdiye kadar yuvaların yaklaşık yüzde 40’ına yarasalar yerleşti. Fotokapanlarla hangi türlerin hangi zamanlarda yuvalara giriş çıkış yaptığını tespit ediyoruz. Yuvaların altına da ses detektörleri koyduk. Bunlar sayesinde yuvaya hangi yarasa türünün ne zaman girdiğini belirliyoruz.”