Depresyon Çeşitleri ve Belirtileri Nelerdir?

Herkes zaman zaman derin üzüntü ve kederli dönemlerden geçer. Bu duygu durumları genellikle koşullara bağlı olarak birkaç gün veya birkaç hafta içinde kaybolur. Ancak bu durum iki haftadan uzun sürerse ve işlev yeteneklerinizi etkilemeye başlarsa depresyon belirtisi olabilir.

Sık görülen depresyon belirtileri şunlardır:

• -Derin üzüntü duymak
• -Karanlık ruh halleri
• -Değersizlik veya umutsuzluk hissetmek
• -İştah değişimleri
• -Uyku değişiklikleri
• -Enerji eksikliği
• -Konsantre olamama
• -Normal aktiviteleri yerine getirmede zorluk
• -Eskiden eğlenilen şeylere ilgisiz kalmak
• -Arkadaşlardan uzaklaşmak
• -Ölümle ya da kendinize zarar verme düşünceleriyle meşgul olmak

Depresyon, herkesi farklı şekilde etkiler. Dolayısıyla bu semptomlardan sadece bazıları olabilir. Burada listelenmeyen başka belirtiler de olabilir.
Depresyonun birçok çeşidi vardır. Bu depresyonların insanları nasıl etkilediğini inceleyelim.

Majör Depresyon

Majör depresyon, klasik depresyon veya unipolar depresyon olarak bilinir. Oldukça yaygın bir depresyon tipidir. Toplumsal etkileri ya da bireysel etkileri göz önüne alındığı zaman önemli olarak görülen ruhsal sorundur. En çok yeti kaybına neden olan hastalıktır.

Majör depresyon tanısı koyulabilmesi için aşağıda belirtilen durumların gün boyu ve en az son 10-15 gündür devam etmesi gerekmektedir.

• -Günün çoğunluğu çökük duygu halinde olmak, kendini mutsuz ve ağlamaklı hissetmek
• -Daha önceden keyif alıp eğlenilen işlerden, hobilerden ve alışkanlıklardan artık hoşlanmamak ve zevk alamamak.
• -Gözle görülür kilo alımı ya da kaybı, iştahta aşırı artış ya da azalma olması.
• -Aşırı uyku hali ya da uykusuzluk
• -Hareketlilik hallerinin azalması veya huzursuzluk hissi
• -Hergün yorgun ve halsiz hissedilmesi, enerjik hissetmeme durumu
• -Okumaya, dinlemeye, izlemeye dikkat verememe ya da kararsızlık durumu
• -Ölüm düşünceleri, intihar planları
• -Açıklanamayan ağrılar
• -Sürekli endişeli olma durumu

Depresyon tanısı konulacağı zaman, başka nedenler olup olmadığı incelenmelidir. Kansızlık, tiroid, böbrek sorunları, vitamin eksikliği, enfeksiyon, nörolojik sorunlar vb. gibi sebepler araştırılmalıdır.
Duruma göre hastaneye yatırılarak veya ayakta takip edilerek tedavisi yapılır. İlaç ile birlikte psikoterapi tedavisi de uygulanabilir. Bu şekilde tedavi hastalığın tekrarlanma durumunu azaltmaktadır.

Kalıcı Depresyon

Persistan depresif bozukluk, iki yıl ya da daha uzun süren depresyondur. Distimi veya kronik depresyon da denir. Kalıcı depresyon, majör depresyon kadar yoğun hissedilmeyebilir ama ilişkilerde zorlanıp günlük işleri zorlaştırabilir.

Kalıcı depresyonun belirtileri şunlardır:

• -Derin üzüntü ve umutsuzluk
• -Düşük benlik saygısı ve yetersizlik duygusu
• -İştah değişimleri
• -Konsantrasyon ve hafıza problemleri
• -İşte veya okulda çalışırken zorluk
• -Mutlu durumlarda bile neşeli hissetmeme
• -Sosyal yönden çekilme
• -Uyku düzeninde sorunlar
• -Düşük enerji
• -Eskiden zevk alınan şeylere ilgisizlik

Kalıcı depresyon, yıllar boyu devam eder. Bu nedenle bu depresyona sahip olan kişiler, semptomları hayattaki normal görünümlerinin bir parçası gibi hissetmeye başlayabilirler.

Manik Depresyon veya Bipolar Bozukluk

Manik depresyon, bipolar bozukluğun eski ismidir. Bipolar bozukluk tanısı koyabilmek için, yedi gün süren ya da hastaneye yatma gereği görülen bir mani atak geçirilmesi gerekir. Depresif dönemler, majör depresyon ile aynı semptomlara sahiptir.

Manik depresyonun belirtileri şunlardır:

• -Yüksek enerji
• -Azaltılmış uyku
• -Sinirlilik
• -Yarış düşünceleri ve konuşma
• -Görkemli düşünme
• -Artan benlik saygısı ve güven
• -Sıra dışı, riskli davranışlar
• -Fazla mutlu hissetmek
• Şiddetli vakalarda, hastalar halüsinasyonlar ve sanrılar görebilir.

Depresif Psikoz

Gerçeklikle olan ilişkinin bozulması olarak tanımlanır. Mental problem belirtisi şeklinde ortaya çıkar. Depresif psikoz olan kişiler halüsinasyon ve sanırlar görürler. Bu kişiler gerçeklik dışı düşüncelere sahiptirler.
Depresif psikoz olan insanlar sosyal çevreden uzaklaşırlar. Özgüven eksikliği yaşarlar. Endişe içindedirler ve bu durum kendilerine zarar vermelerine neden olabilir.

Depresif psikoz belirtileri şunlardır:

• -Ölüm düşüncesi, intihar denemesi
• -Konuşmlarda düzensizlik
• -Halüsinasyon ve sanrılar
• -Şüphe etmek
• -Anksiyete
• -Sosyal çevreden kendini soyutlama
• -Aşırı uyku veya yeterli uyuyamamak
• -Depresiflik
• -Konsantrasyon eksikliği

Perinatal Depresyon

Perinatal depresyon, hamilelik sırasında ya da doğumdan sonraki dört hafta içinde ortaya çıkar. Genellike doğum sonrası depresyonu olarak adlandırılır.
Hamilelik ve doğum sırasında meydana gelen hormonal değişiklikler, beyinde ruh hali değişimlerine yol açan yerleri tetikleyebilir.

Perinatal depresyon, majör depresyon kadar şiddetli olabilir. Belirtileri şunlardır:

• -Tükenme
• -Bebegin sağlığı ve güvenliği konusunda aşırı endişe
• -Kendiniz veya bebek için yapılan bakımlarda zorlanma
• -Kendinize veya bebeğe zarar verme düşüncesi
• -Öfke
• -Üzüntü ve kaygı

Desteği olmayan ya da daha önce depresyonu olan kadınlar, perinatal depresyon geçirme riskini artırmaktadır.

Premenstrüel Disforik Bozukluk

Premenstrüel disforik bozukluk(PMDD), şiddetli bir adet öncesi sendromu (PMS) şeklindedir. PMS semptomları hem fiziksel hem de psikolojik olabilirken, PMDD semptomları çoğunlukla psikolojiktir.

Premenstrüel disforik bozukluk semptomları şunlardır:

• -Kramplar, şişkinlik ve meme hassasiyeti
• -Baş ağrısı
• -Eklem ve kas ağrısı
• -Üzüntü ve umutsuzluk
• -Sinirlilik ve öfke
• -Enerji eksikliği
• -Uyku problemleri

Semptomlar genellikle yumurtlamadan hemen sonra başlar ve periyod tamamlandıktan sonra rahatlamaya başlanır.

Mevsimsel Depresyon

Belirli mevsimlerle ilişkili depresyondur. Çoğu insan için kış aylarında gerçekleşir.
Semptomlar genellikle sonbaharda başlar, günler kısalmaya başlayınca ve kış gelince devam eder.

Semptomlar şunlardır:

• -Sosyallikten uzaklaşma
• -Artan uyku ihtiyacı
• -Kilo almak
• -Günlük üzüntü, mutsuzluk ve dengesizlik hissi

Sezon ilerledikçe mevsimsel depresyon daha da kötüleşebilir ve intihar düşüncelerine yol açabilir. İlkbahar gelince semptomlar düzelir.

Durumsal Depresyon

Durumsal depresyon, klinik depresif duygudurum ile giden uyum bozukluğu olarak bilinir. Pek çok açıdan majör depresyon gibi görünmektedir.

Belirli olaylar veya durumlarla oluşur. Örneğin:

• -Sevilen birinin ölümü
• -Ciddi bir hastalık veya hayatı tehtid eden başka bir olay
• -Boşanma veya çocuk velayet sorunları
• -Duygusal veya fiziksel olarak kötüye giden ilişkiler
• -İşsizlik veya ciddi mali zorluklarla karşılaşmak
• -Yasal sorunlarla karşılaşmak

Durumsal depresyon belirtileri ilk olayın başlangıcından itibaren üç ay içinde başlar. Sık ağlamak, üzüntü, kaygı, iştah değişimi, uyuyamamak, ağrılar, enerjisizlik gibi belirtileri vardır.

Atipik Depresyon

Atipik depresyon, pozitif olaylara yanıt olarak geçici olarak uzaklaşan depresyonu ifade eder. Majör depresyonun bir altıdır.
Bu depresyonun semptomları yorgunluk veya metabolik bozukluklar gibi durumlara benzer olabileceği için teşhis etmekte zorlanılır.

• Atipik depresyon belirtileri şunlardır:
• Nedeni bilinmeden kilo alımı
• Kollarda ve bacaklarda ağrı
• Sosyal akktivitelerden uzak durma
• Aşırı uzun süre uyuma
• -Başlanılan işlerin kötü sonuçlanacağına inanma
• Yüksek anksiyete

Atipik depresyonun özel bir nedeni yoktur. Karmaşık bir sorundur. Genetik olabilir. Bir kaza veya travma ile ortaya çıkabilir.
İlaç, terapi, sosyal destek ve yaşam tarzında değişiklikler yapılarak tedavi edilebilir.