Meningomyelosel bir tür spina bifida (ayrık ya da açık omurga) olup doğumdan evvel omurilik ve omurgada gerçekleşen bir doğum kusurudur. Spina bifida ikiye ayrılmış veya açık omurilik demektir.
Özetle meningomyelosel; omuriliğin kese biçiminde dışarı çıkık olduğu doğuştan gelen bir hastalıktır. Meningomyelosel; bebeklerde bel veya sırtta omurilik ve omurilik sıvısının kese biçiminde fıtıklaştığı; bacaklarda da tek veya çift taraflı felce neden olan bir hastalıktır. Ayrıca bazı durumlarda omurilik sıvısı beyinde kapalı kalması durumunda birikmesine buna bağlı olarak da hidrosefali(başın büyümesi) oluşmaktadır. Hidrosefali beynin gelişimini etkileyen bir hastalıktır. Meningomyelosel, omuriliğin şeklinde ve sinir yolunda meydana gelen doğuştan bir hastalık olup 1000 doğumda 1 defa görülmektedir.
Meningomyelosel Sebepleri Nelerdir?
Doktorlar meningomyeloselin gerçek sebebini bilmemektedir. Ancak gebelikte meydana gelen folik asit eksikliğinin ve erken yaşta gebeliğin bebeğin omuriliğinin gelişimine zarar vermesi sonucunda oluştuğu düşünülmektedir. Meningomyelosel bazı vakalarda genetik olarak görüldüğü gözlemlenmiştir. Ayrıca gebelik döneminde B12(folik asit) eksikliği yaşayan kişilerde meningomyelosel görülme riski daha fazladır. Meningomyeloselin tahmin edilen en büyük sebebi folik asit eksikliğidir. Bu yüzden de anne vücudundaki folik asit eksikliğinin karşılanması spina bifida yaşanma riskini azaltmaktadır.
Meningomyelosel Belirtileri Nelerdir?
Meningomyelosel hastalığında meydana gelen omurga, ayak, kalça,diz ve ayak bileğindeki biçim bozuklukları durumunda kişide dışkı ve idrar tutamama gibi durumlar da yaşanmaktadır. Eğer meningomyelosel çocuklarda omuriliğin alt kısımlarını etkilemesi durumunda yani hafif dereceli vakalarda aygıt olmadan yürünmektedir. Orta dereceli omurilik hasarı olması durumunda ise çocuklarla koltuk değneği, ortez ve yürüteç gibi cihazlarla yürümektedir. Ayrıca ayakta çarpıklık, dışa dönüklük, ark yükseklik, dizin bükülmemesi, O bacak, X bacak ve kalça çıkıkları gibi durumlarda yaşanabilmektedir. Çocukta bacakta his kaybı, kuvvetsizlik, nüzul ve beraberinde kalça, diz ve ayaktaki biçim bozuklukları meningomyelosel teşhisinin konulmasında muavin belirtilerdir.
Meningomyelosel Teşhisi
Meningomyelosel hastalığı; gebeliğin 16 ile 18. haftalarında kan testi ve ultrason ile anlaşılmaktadır. Ayrıca anne rahmindeki gebelik sıvısının(amniyonik sıvı) örneği alınarak da meningomyelosel teşhisi erken olarak konulabilmektedir. Meningomyelosel vakaları gebeliğin ilk 3 ayında tespit edildiğinde anne-baba isteği ile gebelik sonlanabilmektedir. Meningomyelosel vakaları doğumdan evvel teşhis edilmektedir. Teşhis yöntemleri şunlardır:
Doğumdan sonra ilk 24 saatte çıkık olan kese için ameliyat derhal yapılmalıdır. Bebeğin hiç bir şeye bağımsız olarak yürüyebilmesi için bu ameliyatın doğumdan sonra yapılması çok önemlidir. Daha ağırbaşlı vakalarda; ayakta dengede kalınması için veya eğer yürüyemeyecekse otururken denge sağlanması için ameliyat mühim olmaktadır. Meningomyelosel vakalarının yetişkinlerde yürüyememektedir. Ayrıca omurgada meydana gelen biçim bozukluklarının daha da kötüleşmesini önlemek için; omurga veya uzuvlar için ortez kullanılabilir. Ayrıca eğer hekim uygun görürse meningomyelosel sonucunda meydana gelen kalça, gövde ve ayak-ayak bileği problemleri için ameliyat yapılabilir.
Meningomyelosel durumundaki çocuklar normal hayatlarına dönmektedir. Meningomyelosel yaşanan bebekte anlaşılması itibariyle 2-4 gün içinde ameliyat yapılmalıdır. Bu tür ameliyatlarda; omurilik yerine yerleştirilir ve sonrasında üzeri adale ve zar tabakaları ile kapatılır. Bu şekilde enfeksiyon oluşumu ve sinirlerin hasar görmesi engellenir. Fakat eğer sinirler ameliyat öncesinde zarar görmüşse eğer bu durumda ameliyat öncesinde sinirler zarar görmüşse bu durumun malesef art dönüşü yoktur. Buna bağlı olarak bacakta meydana gelen felç, idrar ve gaita sorunları kalıcı olmaktadır. Bu tür problemler olması durumunda bebeğinizin uzun süre rehabilitasyon alması gerekebilir.
Miyelomeningosel ne sıklıkta görülmektedir?
Yapılan nihayet araştırmalara göre bütün dünyada 1000 doğumda 1-3 bebekte meningomyelosel hastalığı görülmektedir. Bu problemde genetik faktörler çok önemlidir. Yani Meningomyelosel hastalığı olan bir anne baba veya kardeşi olan bebeklerde risk daha yüksektir.