Gaziantep’in En Eski 4 Kilisesi

Osmanlı döneminde Ayıntab şehrinde yaşayan gayrimüslim vatandaşlara hizmet veren dini yapılar gerek fonksiyonlarına bağlı olarak gerçekleştirdikleri toplayıcı etki, gerekse kent içindeki konumları sebebiyle kentin karakterini belirlemede önemli bir görev üstlenmiştir.

Kendirli Kilisesi

Kent merkezinde Atatürk Bulvarı üzerinde Öğretmenevi bitişiğinde bulunmaktadır. Günümüzde Büyükşehir Belediyesi Kendirli Kültür Merkezi ve Öğretmenevi restoranı olarak hizmet vermektedir.

Kilisenin ilk yapımı 1860 yılıdır. Gaziantepli Katolik Ermenilerin kilisenin inşasında maddi yönden zorlandıklarından Fransa Kralı III. Napolyon’dan, Fransız misyonerlerinden ve Katolik camiasından maddi destek alınarak yapılmıştır. Daha sonra kullanılmaz hale gelen kilisenin yeniden yapılması için geniş kapsamlı yardım kampanyası düzenlenmiştir. Eski kilise yıkılarak yerine 1898 yılında şimdiki kilisenin inşasına başlanmış, yapımı iki yıl sürmüş ve 1900 yılında büyük bir törenle açılışı yapılmıştır.

Adres: Bey Mahallesi, Atatürk Blv. No:45, 27010 Şahinbey/Gaziantep

Havra (Sinagog)

Gaziantep’te Osmanlılar dönemimde nüfusun küçük bir bölümünü oluşturan Museviler, Yahudi Mahallesi olarak anılan yerde camaatleri için yeterli büyüklükte bir havraları bulunmaktaydı.

Halep Salnamelerinde Havra’nın (Singog) yapılışı tarihi 1886 olarak geçmektedir.

Gaziantep Vakıflar Bölge Müdürlüğü’nce restorasyonu yapılan Havra, Gaziantep Üniversitesi’ne devredilmiştir. Günümüzde Gaziantep Üniversitesi’nin Kültür Merkezi olarak hizmet vermektedir.

Kent merkezinde Düğmeci Mahallesinde bulunmaktadır. Yapının bulunduğu parselin doğu ve batısı yoldur. Güneyde ibadet salonları, kuzeyde ise iki katlı lojman bulunmaktadır. Üç nefli ve galerili olan Havranın yan duvarlar, orta kemerlerin birkaçı ayakta olmakla birlikte çatı tamamen yok olmuş, yapılan restorasyon çalışmaları sonrası yapı tekrar ayağa kaldırılmıştır.

Nizip Fevkani Kilisesi

Nizip ilçesi şehir merkezinde, Şıhlar Mahallesi’nde bulunmaktadır. Ne zaman ve kimler tarafından yaptırıldığı kesin olarak bilinmeyen kilisenin Bizanslılar döneminde yapıldığı zannedilmektedir. Geçmişte depo ve bir müddet han olarak kullanılan kilise günümüze herhangi bir fonksiyonu olmadan boş şekilde durmaktadır.

1960 yılına kadar taştan bir avlu ile çevrili olan kilisenin çevresi bu tarihten sonra briketten bir duvar ile çevrilmiştir. Yapı, 1970-1971 yıllarında belediye ambarı olarak kullanılmış, 1971 yılında tabanı betonla sıvanarak tekel idaresine kiraya verilmiştir.

Kapalı Yunan haçı plan şemasındadır. Yapının tamamında düzgün kesme taş malzeme kullanılmıştır. Dış mimaride kapalı Yunan haçı çok belirgindir. Haçın kolları dışarıya üçgen alınlık şeklinde yansıtılmıştır.

Aziz Bedros Kilisesi

1723 yılında yapıldığı tahmin dilen kilise 2005 yılında, belediyenin yol açma çalışmaları esnasında ortaya çıkmıştır. Batı yönünden iki ana giriş kapısı bulunan yapının bir hayli tahrip olmuş kitabesine göre kilise, Patrik 8. Bedros Krikor Katolikos başkanlığında yaptırılmış ve Azize Meryem’e adanmıştır.

Kesme taştan yapılan kilisede pembe mermer ve bazalt taş süsleme elemanı olarak kullanılmıştır. Üç apsisli ve iyi derecede korunmuş olan kilise günümüzde Ömer Asım Ersoy Kültür Merkezi olarak Hizmet vermektedir.