Nedim GÜRSEL

Nedim Gürsel

Nedim Gürsel yazar. İktisatçı Seyfettin Gürsel'in kardeşidir.

Hayatı

İlköğretimini Balıkesir 6 Eylül İlkokulu’nda tamamladı. Galatasaray Lisesi’nden mezun oldu. Yazıları 1960'ların sonlarından itibaren edebiyat dergilerinde yer almaya başladı. 12 Mart muhtırasının ardından bir yazısı gerekçe gösterilerek yargılandı. Bu olayın ardından Fransa'ya geçti. Sorbonne Üniversitesi'nde Modern Fransız Edebiyatı okudu. Doktorasını yine Sorbonne'da, Louis Aragon ile Nazım Hikmet'i konu alan "karşılaştırmalı edebiyat" alanında tamamladı. Fransa'dan 1979'da döndüğü Türkiye'de kısa süre kalabildi. 12 Eylül'ün ardından yeniden Fransa'ya gitti. Akademik faaliyetlerine paralel olarak, aralarında Le Monde, Cumhuriyet ve Milliyet'in de bulunduğu çeşitli basın-yayın kuruluşlarına yazılar yazdı. Halen Fransa Bilimsel Araştırmalar Merkezi’nde (CNRS) araştırma direktörlüğü görevinin yanı sıra Sorbonne Üniversitesi’nde Türk edebiyatı dersleri vermektedir. PEN Yazarlar Derneği, Paris Yazarlar Evi ve Akdeniz Akademisi üyesidir. Leyla Gün Gürsel ve Dilay Alin Gürsel adında iki kız çocuğu babasıdır.

Eserleri

• Uzun Sürmüş Bir Yaz (Öykü, 1975)
• Şeyh Bedrettin Destanı Üzerine (İnceleme-eleştiri, 1978)
• Çağdaş Yazın ve Kültür (İnceleme-eleştiri, 1978)
• Yerel Kültürlerden Evrensele (Deneme, 1985)
• Sevgilim İstanbul (Öykü, 1986)
• Sorguda (Öykü, 1988)
• Seyir Defteri (Gezi, 1990)
• Son Tramvay (Öykü, 1991)
• Pasifik Kıyısında (Gezi, 1991)
• Nazım Hikmet ve Geleneksel Türk Yazını (İnceleme-eleştiri, 1992)
• Başkaldıran Edebiyat (İnceleme-eleştiri, 1994)
• Boğazkesen, Fatih’in Romanı (1995)
• Balkanlara Dönüş (Gezi, 1995)
• Uzun Bir Ayrılık İçin Kırk Kısa Şiir (Şiir, 1996)
• Paris Yazıları (Deneme, 1996)
• Paris Kitabı (Deneme, 1998)
• Gemiler de Gitti (Gezi, 1998)
• Yüzyıl Biterken (Röportaj, 1999)
• Yaşar Kemal: Bir Geçiş Dönemi Romancısı (İnceleme-eleştiri, 2000)
• Aragon: Başkaldırıdan Gerçeğe (İnceleme-eleştiri, 2000)
• Cicipapa, Toplu Öyküler [1967-1990] (ocak 2002)
• Öğleden Sonra Aşk (Aralık 2002)
• Güneşte Ölüm, İspanya İzlenimleri (Nisan 2003)
• Bir Avuç Dünya, Toplu Gezi Yazıları (1977-1997) (Nisan 2003)
• Sağ Salim Kavuşsak, Çocukluk Yılları (Şubat 2004)
• Resimli Dünya (Mayıs 2004)
• Paris Yazıları, Görünümler ve Görüşler, Durumlar ve Duruşlar (Eylül 2004)
• İlk Kadın (Ekim 2004)
• İzler ve Gölgeler (Şubat 2005)
• Dünya Şairi Nâzım Hikmet (Haziran 2005)
• Çıplak Berlin (Nisan 2006)
• Bozkırdaki Yabancı (Eylül 2006)
• Yedi Dervişler (Nisan 2007)
• Başkaldıran Edebiyat (Ekim 2007)
• Allah'ın Kızları (Mart 2008)
• Şeytan, Melek ve Komünist (2011)
• Aragon (Kasım 2011)
• Yine Bana Döneceksin (Mayıs 2012)
• Aşk Kırgınları (Şubat 2013)
• Yüzbaşının Oğlu (Ocak 2014)
• Acı Hayatlar (Eylül 2014)
• Tehlikeli Sevişmeler (Eylül 2015)
• Bana İtalya'yı Anlat (Mayıs 2016)

Çevrilmiş Eserleri

• Eserleri toplam 20 dile çevrildi. Ödülleri
• Türk Dil Kurumu Hikâye Ödülü (Uzun Sürmüş Bir Yaz, 1976)
• Fransız PEN Kulübü Özgürlük Ödülü (Sevgilim İstanbul, 1986)
• Abdi İpekçi Dostluk ve Barış Ödülü (1986)
• Haldun Taner Öykü Ödülü (Tomris Uyar ve Murathan Mungan'la paylaştı,1987)
• Radio France İnternationale Uluslararası En İyi Öykü Ödülü (1992)
• Struga Altın Plaket Ödülü (Öykü ve eleştiri dalındaki çalışmalarıyla, 1992)
• Fransız hükûmeti tarafından sanat ve edebiyat şövalyesi (2004)
• France-Turquie Ödülü (Öğleden Sonra Aşk, 2004)
• 2009 Türkiye Yayıncılar Birliği Düşünce ve İfade Özgürlüğü Ödülü[2]
• Balkanika Vakfı Uluslararası Roman Ödülü (2012)
• Fransa Akdeniz Roman Ödülü (2013)

Eleştiri

Nedim Gürsel, bir röportajında edebi çizgisini şu sözlerle özetlemiştir: Ben her yere İstanbul'dan hep bir parça götürdüğüm duygusuyla gidiyorum. Karşılaştığım her yeni şey, bende bazı çağrışımlara yol açıyor. İzler ve Gölgeler'in ana izleği yazınsal çağrışımlar. Örneğin Saint Petersburg'a gittiğimde, Puşkin'in, Dostoyevski'nin Saint Petersburg'unda da dolaştım. Brüksel'e gittiğimde yanımda Charles Baudelaire vardı. Baudelaire yaşamının son iki yılını Brüksel'de Büyük Ayna Oteli'nde geçiriyor. Bir şair düşünün, felç geliyor, konuşma yetisini kaybediyor. Onun izini sürerken, Galatasaray Lisesi'ndeki yatılı okul yıllarıma döndüm. Yatakhanede gece geç vakit, lambalar söndüğünde, yorganı başıma çeker, cep lambamı çıkarır, Baudelaire okumaya çalışırdım. Semih Gümüş, Nedim Gürsel'i şu satırlarla değerlendirmektedir: İlk öykülerine ve yazılarına bakarak, son kırk yıl içinde en genç ünlenen yazarın Nedim Gürsel olduğunu sanırım söyleyebiliriz. Hem on sekiz yaşında dönemin en önemli dergilerinde yazılar ve öyküler yayımlıyor, hem de yirmi dört yaşında, sonradan sanki başyapıtıymış gibi konuşulagelen Uzun Sürmüş Bir Yaz kitabını ortaya çıkarıp ertesi yıl dönemin en çetin ödülü ve alanın yıllarca unutulmayacak bir değer kazanmasına neden olan Türk Dil Kurumu Hikaye Ödülü'nü alıyordu. Gültekin Emre'nin Sağ Salim Kavuşsak kitabına ilişkin notları şöyledir: Gorki'nin Öyküleri' yazısı nedeniyle mahkemeye verildiğinde yirmi, ilk kitabı yayımlandığında ise yirmi dört yaşındadır Nedim Gürsel. Hakkında soruşturmalar açılınca iki kez Paris'e gitmek zorunda kalır ve uzun bir sürgünlük yaşamının sıkıntılarına katlanır. Bu uzun süren Paris günleri onu annesinden uzakta tutar, bu çok sevdiği insana özlemi bir türlü dinmez.