Tek bir doğum sırasında ya da bir tek batında dünyana gelmiş olan iki kardeşlere ikiz denir. İkizlerin tıpatıp aynı parmak izlerine sahip olduğu inancı bir yanılgıdır. Tek yumurta ikizleri birçok fiziksel özelliği paylaşırken, her insanın kendine özgü parmak izi vardır.
İkizler iki çeşittir:
Çift yumurta ikizleri ( kardeş ikizler)
Tek yumurta ikizleri (özdeş ikizler)
Çift yumurta ikizleri birbirine benzemeyebilir. Bazı ikizler ise dış görünüm itibariyle birbirine ayırt edilemeyecek derecede benzese de genetik yapıları ve DNA dizilimi bakımından farklılıklara sahip olabilir. Tek yumurta ikizlerinin ne kadar benzer olduğunu ve parmak izlerinin neden özdeş olmadığını merak ediyorsanız daha fazla bilgi için okumaya devam edin.
Çift Yumurta İkizleri (Dizigotik İkizler)
Çift yumurta ikizleri iki ayrı yumurtadan ve iki farklı spermden yani iki ayrı zigottan gelişir. Gelişmeleri sırasında 2 ayrı plasenta ve 2 ayrı göbek bağı bulunur. Minnesota İkiz ve Aile Araştırma Merkezi’ne göre, çift yumurta ikizlerinin DNA’larının ( genlerinin) yüzde 50’si aynıdır. İkiz olmayan, farklı zamanlarda doğmuş olan kardeşlerden daha fazla DNA paylaşmadıkları için kardeş ikizler ( çift yumurta ikizlerinin) birbirine fazla benzemeyebilir, birinin oğlan diğerinin kız olması mümkündür. Aynı durum tek yumurta ikizlerinde mümkün değildir.
Tek Yumurta İkizleri (Monozigotik İkizler)
Tek yumurta ikizleri tek bir yumurtanın tek bir spermle döllendikten sonra ikiye bölünmesiyle gelişir. Gelişme sırasında tek plasenta oluşur. Ancak göbek bağı 2 tanedir. Tek zigottan oluştukları için özdeş ikizler aynı genetik yapıya sahiptir. Özdeş ikizler saç rengi, göz rengi ve cilt tonu dâhil olmak üzere sahip oldukları DNA’nın bir sonucu olarak birçok fiziksel benzerliği paylaşır. Aslında, özdeş ikizden birinin bir diğerinin aynası olduğu söylenebilir. Çevresel faktörler tek yumurta ikizlerinin fiziksel görünümlerinde küçük farklılıklar yaratabilir yine de diğer insanlar onları birbirinden ayıramayabilir. Temel farklılıklar daha çok ağırlık ve boyda gözlenir. Parmak izleri özdeş ikizlerin genetik benzerliklerine dâhil değildir. Yani özdeş ikizlerin parmak izleri yakındır ama aynı değildir. Bunun nedeni parmak izlerinin oluşumunun hem genetiğe hem de ana rahmindeki çevresel faktörlere bağlı olmasıdır.
İkizlerin Parmak İzleri Aynı Olabilir mi?
Tek yumurta ikizlerinde aynı parmak izine rastlanma olasılığı hiç yok denecek kadar azdır. İnternet üzerinden çevrimiçi olarak paylaşılan makaleler sıklıkla bilimin açıkladığı bazı konuların yanlış olabileceği ihtimalini tartışırken, tek yumurta ikizlerinin aynı parmak izlerine sahip olabileceğine dair hiçbir araştırma bulunamamıştır.
Washington Eyaleti İkiz Kayıtları’na göre, tek yumurta ikizleri ilmekler, düğümler ve kemerler dâhil benzer parmak izi özelliklerini taşır. Ancak çıplak gözle bu tür benzerliklerin gözlenmesi parmak izi kompozisyonunun tamamen aynı olduğu anlamına gelmez. Aslında Ulusal Adli Bilim Teknoloji Merkezi özdeş ikizler de dahil olmak üzere hiç kimsenin bir başkasıyla aynı parmak izine sahip olduğunun tespit edilemediğini belirtmektedir. Ayrıca herhangi bir kişinin parmaklarının her birinin ucundaki izler benzer kıvrımlara, ilmeklere ve kemerlere sahip olsa da tamamen benzersizdir. Polis olay yerinde bulunan parmak izlerini herhangi bir kişiyle eşleştirmek için 10 parmağın hepsinin izlerini ayrı ayrı alır, tek bir parmağın izini almak işe yaramaz.
Parmak İzleri Nasıl Oluşur?
Bir kişinin parmak izleri genlerin ve çevresel faktörlerin kombinasyonuna dayanarak rahimde oluşur. Washington Eyaleti İkiz Kayıtları’na göre parmak izi desenleri fetal gelişimin 13. ve 19. haftaları arasında belirlenir. Parmak izi diğer fiziksel özelliklerle birlikte bir fenotip örneğidir yani bir kişinin genlerinin ve uterustaki gelişim ortamının etkileşimi ile belirlenir.
Parmak izlerinin kısmen DNA tarafından belirlenmesi özdeş ikizlerin neden ilk başta benzer parmak izlerine sahipmiş gibi göründüğünü açıklar. Rahim içerisindeki çevresel faktörler tek yumurta ikizlerinin parmak izlerinin aynı olmamasını sağlayarak cenin parmak izi gelişimine katkıda bulunur. Bu faktörler şunları içerebilir:
Rahim içindeki besine erişim
Göbek kordonu uzunluğu
Genel kan akışı
Kan basıncı
Rahim içindeki pozisyon
Genel parmak büyüme oranı
Sonuç olarak, tek yumurta ikizlerinin parmak izleri ilmekler, düğümler ve kementler bakımından benzerliklere sahip olabilir. Ancak daha yakından kontrol edildiğinde parmak izindeki sırtlar ve dallanmalar arasındaki boşluklar dâhil olmak üzere küçük ayrıntılar fark edilir. Görülüyor ki rahim içindeki gelişimi etkileyen çevresel faktörler nedeniyle tek yumurta ikizlerinin aynı parmak izlerine sahip olması imkânsızdır.