Gaziantep'teki "Uzun Kabir" Efsanesi

İslahiye’nin eski ismi ‘Uzunkabir’ olan Yeniköy Mahallesi’nde yaklaşık 10 sene önce fark edilen Selçuklu mezarlığının üst tarafında yer alan kabir ile ilgili Araştırmacı-Yazar Hasan Yelken, Mega Haber’e açıklama yaptı.

Mezarın gerçek olup, olamayacağı hakkında bilgi veren Araştırmacı-Yazar Yelken, şunları söyledi:

“Yıllardan beri gelirim, bu büyüklükte bir mezar olduğunu söylerler. Ne kadar gerçekçi bilemiyorum ama halk arasında ‘uzun kabir’ olarak bilinir. Aynı zamanda Selçuklu mezarlarının bulunduğu köyle aynı yer. Biraz daha üst tarafta bulunmaktadır. Eskiden resmi adı ‘Uzunkabir’miş, sonradan ‘Yeniköy’ diye değiştirmişler. 

Uzun kabir ile ilgili bilgi bence söylencedir yani bu uzunlukta bir insanın olması imkânsız. Biyolojik olarak zaten büyüyemez ama halk böyle inanıyor. Maalesef bilimsel bir çalışma yapılmadı.”

MEZARLIĞIN TARİHİ

İslahiye’nin 6 kilometre güneydoğusunda kurulan mahalleye, 11 ve 12. yüzyıllarda Selçuklular yerleşmiştir. Hanoğlu Harun, Afşin Sanduk, Karlu, Atsız ve Söklü Beyler gelerek, bölgeyi 1065 yılında ele geçirmişlerdir. 

Halep yakınlarında 1086 yılında yapılan Ayn-ı Seylem Savaşı’nı kaybeden Süleymanşah Şah ölmüştür. Bu savaş sonrasında İslahiye ve çevresi bir müddet Suriye Selçuklularının elinde kalmıştır. 1098’de İslahiye’den geçen Haçlılar, Antakya’yı ele geçirmiştir. 

Bilindiği üzere bölgede çok sayıda savaş yapılmış, bu savaşlarda şehit olanların Uzunkabir mezarlığına gömülmüş olduğu düşünülse de yapılan son çalışmalara göre; bölgenin yaylak olarak kullanıldığı sanılmaktadır. 

Yeni bulunan bu mezarların Selçuklu Türklerine ait olduğu tespit edilmiştir. Anadolu’ya ilk Türk girişinin bu bölgede olduğu ve bölgede yapılan savaşlar sonrasında şehit düşen Türklerin bu mezarlığa gömüldüğü düşünülmektedir. Biraz daha güneye doğru toprak yoldan giderseniz, Karaköprü’yü görürsünüz. Zincirli’nin güneyinde, Selçuklu Dönemi’nden kalan bir kümbet bulunmaktadır. 

BENZER BİR UZUN MEZAR: HZ. YÛŞÂ KABRİ

17 metre uzunluğu olan Hz. Yûşâ’nın İstanbul’daki kabrinin büyüklüğüne dair birden fazla rivayet bulunmaktadır. Mezarın uzun olmasını ona duyulan saygıya bağlayanlar olduğu gibi, gömüldüğü yer tam olarak belli olmadığından dolayı mezarının bu kadar uzun olduğunu söyleyenler olmuştur. 

Gaziantep’in İslahiye ilçesinde bulunan eski mezarların Oğuzların 24 boyundan biri olan Kayı boyuna ait olduğu. bulunan mezarlarla birlikte Oğuz Türklerinin Anadolu’ya ilk girdiği bölgelerden birinin de İslahiye olabileceği belirtiliyor.

Gaziantep’in İslahiye ilçesindeki Yeniköy Mahallesi’nde eksi mezarlar bulundu. Bulunan mezarların Anadolu’ya yerleşen ve Oğuzların 24 boyundan biri olan Kayı boyuna ait olduğu tahmin ediliyor. Eski mezar taşları ve üzerindeki siyah renkteki boya ile işlenmiş ok ile yay figürlerinin, mezarların Kayı boyuna ait olduğu ihtimalini kuvvetlendirdiği bildirildi. Bulunan mezarların Fırat Nehri’nde boğulduğu belirtilen ve cenazesi Türkiye-Suriye sınırındaki Eşme köyüne nakledilen Süleyman Şah’ın soyundan oldukları sanılıyor.

Osmanlı’da hanedanın geldiği belirtilen Kayı Boyu’na ait bulunan son mezarlar ile bu boyun Anadolu’ya ilk girdiği bölgelerden birinin İslahiye ilçesi olduğu tezini de kuvvetlendirdiği belirtiliyor.

DAHA ÖNCE DE İNCELENDİ

Daha önce de bölgeye kişisel anlamda uzmanlar gelerek, mezarları inceledi. Mezarların ait olduğu yılı henüz belirleyemeyen uzmanlar, Kayı boyunun Anadolu’ya ilk girdiği bölgelerden birinin İslahiye olduğunu söylüyor. Uzmanlar, "Bu bölgeden Amik ovasına girdiler. Bu eski mezarların tamamın Kayı boyuna ait olması bu tezi düşündürüyor. Ayrıca mezarların üstteki ok ve yay, Kayı boyunun armaları olduğu biliniyor. Süleyman Şah’ın da Fırat nehrinde boğulması ve Suriye’de yani bu mezarların bulunduğu bölgeye yakın birde defin edilmesi, bölgenin Kayı boyunun yerleşim merkezlerinden biri olduğunu kanıtlıyor. Süleyman Şah’ın boğulduğu yer ile bu mezarlar arasında Katrancı dağı bulunuyor. Bu bilgilere göre ise Fırat nehri kenarında çadırlarını kurmuş ve İslahiye taraflarındaki düz arazilerde de hayvanlarını otlattıkları düşünülebilir" ifadelerini kullanıyor.

Uzun yıllardır bölgedeki insanlar, uzun süre öncesinde Suriye’den Kayı boylarının bölgeye geldiği ve mezarlarının bulunduğu yönünde’ hikayeler anlatıldığı belirtiyor. Bölge insanları ise bölgede 2 kilometrelik bir mezarlık bulunduğunu belirten çevre sakinleri ise "Zamanında Katrancı dağında ve etrafında çok büyük bir savaş meydana gelmiş. Selçuklu döneminde yada daha öncesi ait olduğu söylenen bu savaşta savaşta ölenler, buradaki Uzun Kabir diye bilinen bu bölgeye defin edilmiş. Bugün o mezarların bulunduğu bölgeden Demiryolları, karayolu geçti. sonra kaçak kazı yapan insanlar da bu bölgedeki kalıntılar yok oldu. Mezar taşlarının götürüldüğünü duyduk. Ancak bu mezarlar kalabildi" diye konuştu.

Vatandaşlar, uzman ve yetkili kişilerin mezarların kazılıp incelenmesini talep ederken, elde edilecek bulguların bölge ve ülke tarihine ışık tutabileceğini ifade etti.